Sử dụng bộ não một cách hiệu quả đóng vai trò quan trọng giúp bạn tăng năng lực quan trọng trong công việc. Nếu bạn đang đau đầu vì “làm mãi mà không ra kết quả” thì lời khuyên là bạn hãy dành nhiều sự quan tâm và cải thiện thói quen sinh hoạt có ích cho bộ não. Trong bài này, tôi sẽ giới thiệu với các bạn 6 cách tiếp cận từ góc độ khoa học thần kinh để rèn luyện năng lực làm việc của bạn.
Mục Lục
1. RÈN LUYỆN KHẢ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNH: THƯỞNG THỨC NGHỆ THUẬT
Trong cuộc sống, nhiều khi chúng ta phải đứng trước những sự lựa chọn: chọn trường để học, chọn công ty để làm, chọn người để yêu, chọn xe để đi, chọn món để ăn, chọn đồ để mặc,… Theo nghiên cứu của các giáo sư Đại học Tsukuba (Nhật Bản), việc ra quyết định liên quan đến “cái nào tốt hơn, có giá trị hơn nhỉ” được thực hiện ở vùng vỏ não trán ổ mắt (orbitofrontal cortex) thuộc phần thùy trán. Nói cách khác, nếu bộ phận này suy yếu đi thì chúng ta sẽ khó có thể đưa ra những quyết định chính xác, sắc sảo.
Các nhà khoa học về não bộ khuyên rằng việc thưởng thức “cái đẹp” như hội họa, âm nhạc sẽ có ích cho việc rèn luyện vỏ não trán ổ mắt. Nghiên cứu của ĐH Kansai (năm 2014) cho thấy, khi chúng ta cảm nhận điều gì đó “đẹp”, lượng máu lưu thông ở vùng vỏ não trán ổ mắt tăng lên và bộ phận này được kích hoạt mạnh mẽ hơn.
Tuy thẩm mỹ của mỗi người khác nhau, nhưng bạn hãy thử tìm kiếm những điều đẹp đẽ khiến tâm hồn mình rung động và tạo thói quen thưởng thức chúng đều đặn. Đây là cách bạn tránh tạo ra thói quen xấu cho não.
2. RÈN LUYỆN NĂNG LỰC HÀNH ĐỘNG: THIỀN CHÁNH NIỆM (MINDFULNESS)
Trì hoãn là kẻ thù của năng lực hành động. Thói quen trì hoãn thực ra có liên quan đến “hạch hạnh nhân” (Amygdala) trong não. Theo các nhà nghiên cứu ĐH Ruhr Bochum (Đức), những người có thói quen trì hoãn càng trầm trọng thì có hạch hạnh nhân càng lớn. Hạch hạnh nhân có 1 vai trò quan trọng là cảnh báo nguy hiểm, nhưng khi chức năng này hoạt động quá mạnh mẽ sẽ khiến con người ta không dám hành động.
Một cách hiệu quả để ức chế hoạt động của hạch hạnh nhân đó là “thiền chánh niệm (thiền tỉnh thức)” để tập trung ý thức vào hơi thở của mình. Một nghiên cứu ứng dụng MRI (chụp cộng hưởng từ) của ĐH Kyoto đã chứng minh rằng khi chúng ta thiền, lượng hoạt động của hạch hạnh nhân giảm xuống. Bạn chỉ cần dành ra 5 phút mỗi ngày để thực hành thiền chánh niệm là cũng đủ để thấy được sự khác biệt rồi.
3. RÈN LUYỆN KHẢ NĂNG LẮNG NGHE: NGHE AUDIO TRƯỚC KHI ĐI NGỦ
Khả năng lắng nghe quan trọng không kém khả năng truyền đạt. Để việc giao tiếp không rơi vào một chiều, đòi hỏi kỹ năng lắng nghe, thấu hiểu câu chuyện và nắm bắt ý đồ của đối phương. Đây là thời điểm hoạt động của “Số nhà não Hệ Thính giác” đóng vai trò thu thập thông tin qua tai lên não.
Giáo sư Toshinori Kato – nhà khoa học thần kinh, người đề xướng khái niệm “Số nhà não”, tác giả của nhiều cuốn sách nổi tiếng về rèn luyện trí não của Nhật, cho rằng: khi nằm trên giường buổi đêm, khả năng tiếp nhận thông tin của thính giác mạnh mẽ hơn hẳn so với thị giác và khướu giác. Ý thức lúc này tập trung vào những gì nghe được nên đây là thời điểm lý tưởng để kích thích thính giác. Đây cũng là cách giúp bạn rèn luyện trí nhớ.
4. RÈN LUYỆN NĂNG LỰC SIÊU NHẬN THỨC (METACOGNITION): VẬN ĐỘNG
“Siêu nhận thức” là khả năng nhận thức bản thân một cách khách quan. Bản thân còn đang thiếu những kỹ năng nào, cụ thể làm thế nào để cải thiện? Lỗi này xảy ra do nguyên nhân nào, phải làm gì để lần sau không tái phát? Năng lực quan sát, đánh giá sự việc một cách khách quan, bình tĩnh là năng lực quan trọng để vận hành công việc một cách trôi chảy.
Theo nghiên cứu của ĐH Tokyo, năng lực siêu nhận thức này có liên quan tới cực thùy trán nằm bên trong thùy trán. Khi khu vực này suy yếu, chúng ta sẽ không còn có thể nhận thức được những thiếu sót của bản thân nữa. Thói quen vận động đều đặn sẽ giúp kích hoạt bộ phận này của não.
5. RÈN LUYỆN KHẢ NĂNG HOÀN THÀNH MỤC TIÊU: VIẾT MỤC TIÊU RA GIẤY
Mỗi ngày chúng ta tiếp xúc với vô vàn thông tin nhưng không phải đều nhận thức được hết về chúng. Hệ lưới hoạt hóa thần kinh (Reticular activating system – RAS) đóng vai trò như một cửa ngõ của bộ não, lọc bỏ những thông tin thừa thãi, không cần thiết, không quan trọng, chỉ giữ lại những thông tin mà chúng ta quan tâm, hứng thú. Mục đích là để tránh cho chúng ta bị vỡ sọ vì phải xử lý nhiều thông tin quá :D. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng nếu bạn toàn nghĩ đến những điều tiêu cực thì RAS cũng chịu ảnh hưởng và càng khiến cho bạn thấy thế giới của mình đầy rẫy những sự kiện bi kịch và thảm họa.
Theo các nhà tâm lý, khi bạn viết mục tiêu của mình xuống giấy, RAS sẽ được kích thích và khiến não tập trung sự chú ý vào mục tiêu đó. Thực tế, có dữ liệu nghiên cứu cho thấy người viết mục tiêu ra giấy có khả năng hoàn thành mục tiêu đó hơn 33% so với những người chỉ nghĩ ở trong đầu. Vậy nên, hãy viết xuống những mục tiêu tích cực, làm bạn háo hức nhé.
6. RÈN LUYỆN SỰ BÌNH TĨNH: TẮM NẮNG MẶT TRỜI
Khi cảm thấy vô cùng căng thẳng, tủy tuyến thượng thận trong não tiết ra noradrenalin khiến cho huyết áp và nhịp tim tăng cao. Đây là một chức năng tự nhiên của cơ thể phản ứng với stress, nhưng nếu noradrenalin được tiết ra quá mức sẽ khiến con người trở nên hung hăng hoặc bị hoảng loạn. May mắn là cơ thể chúng ta có khả năng tiết ra một hormon là serotonin giúp giảm thiểu căng thẳng và làm tinh thần ổn định.
Serotonin được sản sinh khi tắm ánh nắng mặt trời, thời điểm tốt nhất là khi vừa ngủ dậy. Bạn hãy cố gắng mỗi ngày tắm nắng khoảng 15-30 phút sau khi thức giấc, nếu có thể kết hợp với vận động ngoài trời thì càng tuyệt vời.
TỔNG KẾT
Như vậy, trong bài này, tôi đã giới thiệu tới các bạn 6 cách để nâng cao 6 năng lực quan trọng trong công việc bằng ứng dụng khoa học thần kinh. Bạn có thể thấy rằng bộ não của chúng ta có ảnh hưởng vô cùng to lớn tới khả năng hoàn thành công việc, chất lượng công việc. Tuy nhiên, chỉ cần một vài thay đổi, điều chỉnh trong sinh hoạt hàng ngày, chúng ta có thể dễ dàng và nhanh chóng cải thiện được nâng lực của bản thân. Phương pháp đã có rồi, hãy thử áp dụng ngay lập tức và cho tôi biết những kết quả của bạn nhé!
- Rèn luyện khả năng ra quyết định: thưởng thức nghệ thuật
- Rèn luyện năng lực hành động: thiền chánh niệm
- Rèn luyện khả năng siêu nhận thức: vận động
- Rèn luyện khả năng lắng nghe: nghe audio trước khi ngủ
- Rèn luyện khả năng hoàn thành mục tiêu: viết mục tiêu ra giấy
- Rèn luyện sự bình tĩnh: tắm nắng mặt trời
